GONGE Insights: Robo-Board en gewichtsverplaatsing
Door fysiotherapeut Hannah Harboe, GONGE
In staande positie is je steunvlak het gebied dat zich als een cirkel rond de buitenkant van je voeten bevindt. Als je je voeten tegen elkaar aanhoudt of op één been staat wordt je steunvlak kleiner. Als je je benen spreidt wordt je steunvlak groter. Hoe kleiner je steunvlak, des te meer wordt je evenwicht op de proef gesteld.
Heb je moeite om je evenwicht te bewaren of is het wankel, dan kan het moeilijk zijn om op één been te staan. Kleine kinderen kunnen om die reden ook lopen voordat ze kunnen rennen, en ze lopen aanvankelijk breeduit en langzaam.
Dit komt doordat er tijdens het lopen altijd één voet in contact met de grond staat en de gewichtsverplaatsing relatief langzaam geschiedt. Bij het neerzetten van de voet raken beide voeten de ondergrond, waardoor je een goed steunvlak hebt. Tijdens het rennen heeft slechts één voet contact met de grond en zweef je heel even, zonder de ondergrond te raken. Je steunvlak is kleiner en je gewicht wordt sneller verplaatst.
Wanneer kinderen er moeite mee hebben om hun gewicht van de ene naar de andere voet te verplaatsen of om op één been te gaan staan, dan kan dat liggen aan een van de volgende dingen:
• Het ervaren van fysieke pijn
• Een onvolgroeid zenuwstelsel
• Handicaps
• Een overactief evenwichtsorgaan
• Een verstoord proprioceptief systeem (positiezin)
• Een verstoorde of overactieve tastzin
• Een psychische reactie: angst voor controleverlies
Maar wat de reden ook is, het is noodzakelijk om gewichtsverplaatsing te trainen als je je tijdens alle motorische activiteiten vrijelijk wilt kunnen bewegen.
Robo-Board
Het Robo-Board is zo ontworpen dat er een grote gewichtsverplaatsing voor nodig is om het board vooruit te laten bewegen. In tegenstelling tot een standaard skateboard dat meteen begint te rollen als je erop gaat staan, zorgen de 8 schuine wielen van het Robo-Board ervoor dat het stilstaat als je kind zich niet beweegt.
Case:
Miriam is 5 jaar oud. Het is van nature een voorzichtig kind dat niet graag meedoet aan wilde motorische- en tuimelspelletjes. Miriam komt naar de kliniek omdat haar ouders vinden dat haar motorische vaardigheden enigszins afwijken van die van haar leeftijdgenoten. Ze durft geen nieuwe motorische activiteiten uit te proberen
Omdat Miriam binnenkort naar school gaat, wensen haar ouders dat haar motoriek enigszins verbetert en dat zij daarnaast leert fietsen, zodat ze zelf naar school kan gaan. Tijdens de motorische screening ontdek ik dat Miriam veel grove motorische functies goed kan uitvoeren, maar dat het haar vaak ontbreekt aan zelfvertrouwen.
Als zij aan zichzelf twijfelt, gaat het mis. Haar evenwicht wordt wankel, ze wordt gespannen, haar bewegingen verstijven en Miriam wordt zweterig en trillerig. De volgende 4 keer dat zij de kliniek bezoekt doen we oefeningen en voeren we activiteiten uit die gericht zijn op spelen en vrij bewegen, zonder dat zij hoeft te presteren. Miriam bouwt op die manier rustig meer zelfvertrouwen op en laat zich gaan in het spel. Ik prijs haar veelvuldig wanneer ze zichzelf uitdaagt, opgaat in het spel en plezier heeft
Wanneer Miriam oefeningen moet doen die veel van haar evenwicht vragen is ze nog steeds onzeker, bang om te vallen en zich te bezeren.
We beginnen te trainen met het Robo-Board. In eerste instantie houd ik Miriam goed vast rond haar heupen, zodat ze geen schok krijgt en daardoor haar evenwicht verliest wanneer het board beweegt. Langzaam maar zeker beseft Miriam dat zij haar gewicht van links naar rechts kan verplaatsen en het board daardoor kan laten bewegen. Ze ontdekt hoeveel gewicht er op één been moet worden gelegd om het board te laten draaien. Zodra zij doorheeft hoe je je gewicht verplaatst, kan ik mijn ondersteuning geleidelijk aan afbouwen en haar geruststellen dat ik haar zal opvangen als ze haar evenwicht verliest. Haar ouders en ik prijzen haar veelvuldig omdat ze iets nieuws durft te proberen.
In de loop van de volgende sessies wordt zij steeds flinker. Deze onbevreesdheid komt ook tot uiting bij andere activiteiten en Miriam durft meer te experimenteren met haar motorische vaardigheden. Wanneer de lente aanbreekt is ze klaar om te gaan fietsen. Het duurt niet lang voor ze naast haar vader naar school fietst.
