De primaire zintuigen van je kind zijn belangrijk en worden een beetje over het hoofd gezien..
"Motorische ontwikkeling van kinderen is cruciaal voor de hele persoonlijke ontwikkeling"
- Keld Fredens, hersenonderzoeker.
Wist je dat:
- sensomotoriek de samenwerking tussen alle zintuigen van je kind betekent?
-
onze primaire zintuigen de basis vormen voor onze sensorische motoriek?
- als de primaire zintuigen ondergeprikkeld zijn, dit kan leiden tot ontevredenheid, rusteloosheid in het lichaam en een lage eigenwaarde en onzekerheid?
Word wijzer over het stimuleren van de zintuigen hier in deze blog, waar we onze 4 SpeelGuides presenteren over sensomotorische ontwikkeling en leuke manieren om de primaire zintuigen te trainen.
Wat is sensomotoriek?
Kort uitgelegd is sensorische motoriek wanneer de primaire zintuigen van je kind samenwerken.
En welke zintuigen zijn dit dan- vraag je je misschien af?
Je bent de populaire zintuigen wel al gewend: zien, horen, voelen, proeven en ruiken. Maar deze vijf zintuigen noemen eigenlijk slechts één van de primaire zintuigen van je kind.
De twee extra primaire zintuigen zijn het vestibulaire systeem (balans(evenwichtsgevoel) en de proprioceptie (beweging /positiezin/ kinestesie). We horen er niet vaak zoveel over. Maar in feite zijn ze, samen met de tastzin (ook wel het tactiele zintuig genoemd), super belangrijk voor alle ontwikkeling, beweging en sensorische motoriek.
De interactie tussen de zintuigen, hersenen en lichaam is gebaseerd op een primair sensorisch systeem, dat bestaat uit 3 primaire zintuigen:
- Het vestibulaire systeem
- Propprioceptie
- Tactiele zintuig
Wanneer de interactie van de zintuigen niet werkt, raken de hersenen in de war. Het veroorzaakt symptomen zoals rusteloosheid, onhandigheid, angst, gebrek aan evenwicht en moeite met het spreken, wat kan leiden tot een laag zelfbeeld.
SpeelGuide: Spelenderwijs de sensorische motoriek ontwikkelen
Wil je je kind helpen om beter in het dagelijks leven te zitten?
We hebben vier Speelguides geschreven met de beste tips om de primaire zintuigen van je kind te versterken door te spelen, de zintuigen van je kind te laten samenwerken en je kind gemoedsrust en een hoger gevoel van eigenwaarde te geven.
De spelletjes en activiteiten zijn gemakkelijk en leuk, en je kunt ze uitvoeren met dingen die je kunt kopen op ToyAcademy.nl of met dingen die je al in huis hebt. Misschien ken je deze sensomotorische spelletjes al.
- SpeelGuide #1 gaat over het trainen van het vestibulaire systeem (evenwichtsgevoel)
- SpeelGuide #2 richt zich op de proprioceptie (positiezin/ kinesthesie)
- SpeelGuide #3 gaat over het stimuleren van de tastzin (tactiele zintuig)
- SpeelGuide #4 heeft tips voor het trainen van fijne motoriek en grove motoriek
We hopen dat de vier SpeelGuides van de Speeltantes bij de ToyAcademy je het volgende geven:
- Een nieuw begrip van de zintuigen en sensorische motoriek van je kinderen
- Een uitdaging voor je gebruikelijke denken over het welzijn van je kind
- Een oplossing voor sensomotorische problemen
- Tips voor het trainen van de drie primaire zintuigen, die cruciaal zijn voor het leervermogen en de eigenwaarde van je kind
Moet ik de sensorische motoriek van mijn kind trainen?
Veel kinderen trainen hun primaire zintuigen helemaal zelf door hun hoofd op te tillen, te kruipen, te klimmen, te schudden, te rollen, te springen en op allerlei andere manieren de grenzen van het lichaam te verkennen en hun eigen vermogens om het lichaam te beheersen uit te dagen.
Moeten we dus meer doen om de zintuigen te prikkelen?
Misschien. Ons dagelijks leven biedt meer en meer op sedentaire activiteiten waar we veel stil moeten zitten gedurende de dag, waarbij de sensorische motorische vaardigheden van de kinderen niet vanzelfsprekend van pas komen. Daarom is het voor ons volwassenen een goed idee om het ontwikkelen van sensorisch motorisch spelletjes en activiteiten met de primaire zintuigen aan te bieden.
We associëren zintuigen vaak met fysieke vermogens, zoals alleen zien, kruipen, klimmen, horen. Als je kind moeite heeft in sociale situaties, snel bang of boos is, dan zijn het meestal niet de zintuiglijke uitdagingen waar we als eerste aan denken.
Het soort gedrag dat veel volwassenen als "slechte opvoeding", "onhandigheid" of "tegendraads" beschouwen, waarbij een kind niet stil kan zitten of weigert deel te nemen aan bijvoorbeeld een fysieke groepsactiviteit of altijd morst als het gaat om het gieten van melk in een glas. Dit gedrag kan gemakkelijk iets met sensorische motoriek te maken hebben.
In feite hebben de primaire zintuigen alles te maken met ons welzijn, zowel sociaal, mentaal als fysiek. De 3 primaire zintuigen moeten goed functioneren en kunnen samenwerken, zodat wij mensen de wereld om ons heen kunnen ontdekken en nieuwe dingen kunnen leren. Dus ook als je kind wereldkampioen schaatsen is en dol is op sporten, kan er een goede reden zijn om sensorische motoriek onder de loep te nemen.
“Kinderen met sensomotorische problemen worden vaak geconfronteerd met een gebrek aan begrip. Ze ervaren uitschelden, constante corrigering en volwassen ironie.”
- Kinder ergotherapeut Connie Nielsen in het boek "Sensory motor skills and interaction", 2016.
Zintuiglijke motoriek - Denk eens na over de volgende vragen die te maken kunnen hebben met de primaire zintuigen:
- Krijgt je kind driftbuien tijdens grote bijeenkomsten?
- Is het moeilijk om stil te zitten of te staan?
- Is het moeilijk om zich te kunnen concentreren?
- Wordt je kind vaak duizelig of weigert het rond te draaien of te schommelen?
- Duwt je kind vaak de andere kinderen, wordt het gewelddadig of lichamelijk wild tijdens het spelen?
- Heeft je kind leerproblemen of een verhoogde gevoeligheid?
Wat heeft dit te maken met sensomotorische problemen?
ALLES! Veel kinderen hebben problemen om de interactie van de zintuigen met de hersenen en het lichaam te laten werken. Het heet in een mooi woord: Sensorische integratie.
Als je sommige uitdagingen hierboven bij je kind herkent, dan kun je de spelletjes en activiteiten in onze SpeelGuides altijd uitproberen.
Gebrek aan- of juist te veel zintuiglijke prikkels- zorgen ervoor dat de hersenen overuren maken
Het brein slaagt pas in zijn taak om alle functies van het lichaam te coördineren als het correcte en begrijpelijke berichten ontvangt van alle 7 zintuigen. En in de juiste hoeveelheid.
Als een of meer zintuigen onder- of overprikkeld worden, werkt het op dezelfde manier als een deuk in een kabeltje. Het algehele signaal is verstoord en de hersenen moeten nog harder werken om de resterende signalen zinvol te maken.
Het resultaat is een brein dat overuren maakt en een kind dat niet lekker in zijn/haar vel zit. Dan beginnen de hersenen te schreeuwen in het lichaam van je kind. Het alarm van de hersenen zijn hormonen, en je kind reageert begrijpelijkerwijs op de rusteloosheid van het hormoonbombardement, door overstuur, boos, hysterisch, angstig te worden of juist helemaal stil te worden.
Wanneer de hersenen niet begrijpen wat er in het lichaam gebeurt, zeggen ze "STOP, IK WIL HIER NIET AAN DEELNEMEN". Het is een gezonde reactie op een disbalans in je kind.
Een typisch symptoom van onder- of overgestimuleerd proprioceptie is rusteloosheid in het lichaam. Veel kinderen ervaren dit, en vooral voor het slapengaan kan het voor conflicten zorgen.
Sensorische motoriek - Spelen met de primaire zintuigen
Gelukkig is het stimuleren van de primaire zintuigen door middel van spelletjes en activiteiten gemakkelijk en leuk. Het is misschien iets dat we soms vergeten in ons drukke leven. ToyAcademy wil je er graag aan helpen herinneren om met je kind te spelen, en met onze reeks SpeelGuides over de primaire zintuigen is het gemakkelijk om hiermee aan de slag te gaan.
En onthoud nu: als je kind af en toe boos, duizelig, verlegen of niet geconcentreerd lijkt, is dat volkomen normaal en staat het niet gelijk aan over- of onderprikkelde primaire zintuigen.
Lees de eerste SpeelGuide #1 met tips om het evenwichtsgevoel te stimuleren ook wel het vestibulaire zintuig genoemd.
Of spring naar een van de andere SpeelGuides:
- SpeelGuide #2 voor de proprioceptie (positiezin/ kinesthesie)
- SpeelGuide #3 voor de tastzin (tactiele zintuig)
- SpeelGuide #4 voor het trainen van fijne motoriek en grove motoriek
