Wat is gekruiste coördinatie? Leuke spelletjes!

We beginnen met de conclusie – want bij ToyAcademy mag je beginnen met het dessert, zolang je ook wat van de andere hapjes in de broodtrommel opeet. Dus wanneer je het hoofdpunt hebt opgesnoept, lees dan verder, want er volgt nog veel meer interessants.

Gekruiste coördinatie gaat niet alleen over leren kruipen om je hersenen te ontwikkelen. Dacht je misschien van wel?

Een nieuw begrip voor de woordenschat, misschien?

Het is fantastisch hoe je woordenschat explodeert als ouder. Je gebruikt woorden waarvan je de relevantie nooit eerder hebt overwogen.

Van prefolds en fopspenen tot proprioceptie en grove motoriek tot groeisprongen en spiegelneuronen. En Pokémon, Motor Mille en Bluey maken opeens deel uit van de familie.

Dat is het leven als ouder – elke dag leer je dat je niet alles weet. Als speeltante en -oom bij ToyAcademy leer je ook elke dag!

Eén van de concepten waar ouders vaak zenuwachtig van worden is gekruiste coördinatie. Je hoort erover in de eerste weken en maanden met je baby, wanneer oudergroepen van start gaan en je de ontwikkeling van baby's begint te vergelijken. Wie kan wat wanneer, en waarom kunnen Peter en Maggie meer dan Hermelien en Mohammed? Wie rolt het eerst?

Dan kun je het gaan hebben over gekruiste coördinatie. Je zou de opdracht kunnen krijgen om het linkerbeen van de baby naar de rechterarm te bewegen, omdat dit goed zou zijn voor de hersenen.

Misschien heeft iemand er online iets over gelezen of gehoord. Iets over dat het heel belangrijk is omdat het kind anders niet kan leren lopen.

Of was het kruipen?

Duidelijk leren spreken, misschien?

In ieder geval moet een baby snel leren kruipen.

Maar als het zo belangrijk is, hoe hebben alle kinderen in het verleden dan leren lopen zonder iets te weten over coördinatietraining? Waar draait het nu precies om?

Is gekruiste coördinatie iets moeilijks waar ouders een cursus in moeten volgen of naartoe moeten gaan?

In deze blog hebben we de hulp ingeroepen van Ann Helene Kristensen, ergotherapeute en eigenaresse van Baby-steps.dk, om een nuchtere presentatie te geven van het concept gekruiste coördinatie.

Je baby doet het waarschijnlijk al uit zichzelf. Bij de meeste spelletjes komen kruislingse bewegingen kijken.

Het kan moeilijk zijn om te weten hoe je met een baby moet spelen als je het nog nooit hebt gedaan.

Als je te horen krijgt dat je met je baby moet trainen, wordt het ineens zo serieus.

Veel ouders proberen hun baby 15 minuten per dag op de buik te leggen, ongeacht wat de baby daarvan vindt. Het wordt verondersteld de nek te versterken en dat helpt de baby om te tijgeren en vervolgens te kruipen en (kruis)coördineren.

Maar wat als het een spel was in plaats van training?

In dit artikel adviseert Ann Helene ouders om met hun kinderen te spelen. Het moet voor beide partijen leuk zijn. Veel ouders zijn vergeten hoe ze moeten spelen, dus is het misschien gemakkelijker om “training” te gebruiken als term voor iets dat wordt opgevat als een ”must”.

Probeer in plaats daarvan te spelen. Kijk welke trucjes je lichaam te bieden heeft. Doe er zelf aan mee. Gekruiste coördinatie is goed voor kinderen van iederen leeftijd!

Speel Twister, dans de twist, bind ballonnen aan je voeten met touwtjes en maak het nog leuker om te wervelen op muziek.

Spelen is een geweldige manier om te gedijen: we gebruiken ons lichaam op meer complexe en geïntegreerde manieren wanneer we bewegen met de motivatie, creativiteit en nieuwsgierigheid die bij spelen horen. Er is een wereld van verschil tussen mechanische beweging om te bewegen en spel. Spel geeft bewegingen een motief en doel - en het is leuk.

Lees hieronder de suggesties van Ann Helene voor spelletjes die de gekruiste coördinatie van je baby ontwikkelen, spelletjes voor je peuter en ook een paar spelsuggesties voor het oudere kind en voor jou.

Gekruiste coördinatie is wat we ontwikkelen wanneer we een kruisbeweging uitvoeren.

Een kruisbeweging is een beweging waarbij beide hersenhelften actief zijn en samenwerken om een motorische taak op te lossen. De twee hersenhelften zijn geïntegreerd.

Baby’s moeten zoveel mogelijk kunnen voelen en uitproberen, vrij op de buik, rug en zij. Ze moeten nieuwsgierig kunnen zijn in alle richtingen en experimenteren zonder beperkt te worden door een zit- of ligtoestel dat hun vaak passief houdt op momenten waar er energie is om te spelen.

Veel experts raden ouders aan om kruisbewegingen te oefenen met jonge baby's om een sterke hersenbalk te creëren bij het kleine kind. De hersenbalk is de structuur die de twee hersenhelften scheidt en verbindt. Het zit vol zenuwvezels die, net als hoogspanningskabels, zorgen voor communicatie tussen de twee hersenhelften.

MRI-scans laten zien dat zelfs wanneer we onze linkerarm bewegen, er hersenactiviteit is in beide hersenhelften.

Je kunt de samenwerking tussen de twee hersenhelften verder versterken door te zorgen voor een sterke structuur van de hersenbalk die de activiteit aan de ene kant met de andere kant verbindt. Dit doen we door rotaties rond de wervelkolom.

Het is dus niet het contact tussen de twee lichaamsdelen dat de verbinding tussen de twee hersenhelften tot stand brengt. Het is niet de rechtervoet tegen de linkerelleboog. Als het de aanraking was, dan zou in je handen klappen ook een kruisbeweging zijn, en kruipen juist niet (tenzij je echt gek kruipt). De verbinding wordt gecreëerd door rotatie langs de wervelkolom. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer we onze armen en benen onafhankelijk van elkaar bewegen. Dan moeten we een beetje worstelen om ons evenwicht te bewaren en wordt de wervelkolom aan het werk gezet.

Ga voor je baby liggen en trek aandacht met een paar spannende babyspeeltjes.

Laat die aandacht je baby aanzetten tot bewegen. Rol het speeltje heen en weer voor je baby of langs één kant. Boven je baby’s hoofd, en dan weer naar beneden. Langzaam - want je kindje kan het speeltje niet op hoge snelheid met zijn/haar ogen volgen. Het kost tijd.

Je baby heeft tijd nodig om te leren luisteren en kijken, om de indrukken te verwerken, om na te denken hoe hij/zij het hoofd en ogen in de juiste richting kan bewegen om uiteindelijk de rest van het lichaam te bewegen.

Voorbeelden van spelletjes:

- Je baby op de rug leggen en de benen ‘fietsen’

- Op de rug leggen en de billen iets omhoog en opzij tillen

- Op de rug leggen met ballonnen rond de schoentjes, waardoor je het hele lichaam laat wiegen

- Op de rug leggen en zachtjes laten rollen - misschien met een beetje hulp van je hand

- Rollen van rug naar buik, en weer terug

En het kan een spelletje zijn om even ondersteboven te hangen en achter het speeltje aan te draaien.

Hoe zit het met grote baby's? Nou, zij rollen veel rond en krijgen eigenlijk veel rotaties in hun normale bewegingspatroon.

Probeer je baby uit te nodigen om spelletjes te spelen waarbij de kruisbewegingen worden uitgedaagd. Dit kunnen zittende spelletjes zijn waarbij je baby blokken opstapelt die zich aan zijn/haar weerszijden bevinden. Je kind moet dan naar links draaien om het blokje op te pakken en aan de rechterkant te plaatsen waar de toren staat.

Je baby kan ook over dingen heen kruipen, door tunnels, of op volle snelheid achter een bal aan kruipen.

We hebben mobiliteit nodig om de hersenen gezond te houden. Mentale training kan niet op zichzelf staan, want de hersenen maken deel uit van het lichaam.

Dus hier zijn de beste tips voor binnen- en buitenspelen voor jou en je kinderen.

Ten eerste wil ik het hebben over de Swingcar. Mijn zoon mag er bijna niet in rijden, omdat ik er zelf mee spelen. De techniek om grote bochten te maken en de nodige wrijving te krijgen om de Swingcar vooruit te laten rijden is briljant en mijn lichaam en hersenen vinden het geweldig om erop rond te racen.

Je krijgt echt eindeloze training in rotaties maken, want het zijn de rotaties die de Swingcar vooruit bewegen!

We spelen graag met deze erg leuke Twister-achtige platen waarbij we in gekke posities gaan staan, maar ook onze kleur- en vormherkenning trainen.

Ook perfect voor een regenachtige dag. En je gaat er gegarandeerd van zweten. Yoga kan lekker zintuigprikkelend zijn na een drukke dag, maar deze leuke spelletjes zijn een waardig alternatief waarbij je niet eerst een video hoeft te volgen.

Een andere klassieker die hier bij ons erg populair is, is Squigz.

Bekijk eventueel het filmpje waarin er ideeën worden getoond voor leuke Squigz-spelletjes. 

Een extra bonus van Squigz is dat ze, net als Magna-Tiles, ons vermogen om kracht aan te passen stimuleren. Als ze aan elkaar plakken, moet je hard trekken en wanner ze loslaten, moet je ophouden met trekken. Onze hersenen houden van dit soort spelletjes waarbij aanpassing centraal staat.

Veel speelplezier en liefs van de Speeltantes!